Column Rolf: Voedingsbodem voor prestaties

Bij de beoordeling van topsporters wordt in eerste instantie vaak gekeken naar technische kwaliteiten. Heeft een voetballer voldoende snelheid, is zijn functionele techniek in orde, heeft hij een neusje voor de goal – ach, u kent het wel. De dribbels van Cristiano Ronaldo, de sleepbewegingen van Michael Laudrup of de korte beweginkjes van Romario… het zijn eigenschappen die door zelfs de grootste voetballeek wel kunnen worden herkend. Coaches die een team samenstellen hebben daarnaast vaak oog voor andere / aanvullende kwaliteiten – zoals tactische vaardigheden of speldiscipline. Dit zijn de terreinen waarop ‘betrouwbare’ en ‘intelligente’ spelers als Phillip Cocu & Stijn Schaars excelleren. Er is bovendien nog een derde belangrijk aspect in topsport, één waarop ikzelf altijd nogal de nadruk leg: mentaliteit. De absolute wil om te winnen of te kunnen terugvechten uit achterstand – het waren eigenschappen die ervoor zorgden dat schijnbaar modale tennissers als Michael Chang of Lleyton Hewitt meer uit hun carrière konden halen dan op basis van alleen technische & tactische vaardigheden kon worden verwacht. Vergelijk dit met ‘mooie’ voetballers als Bryan Roy of Arjen Robben, die nog wel eens willen ondersneeuwen als de strijd fysiek wordt. Prima spelers als de wedstrijd lekker loopt of als het weer mooi is – maar zelden de mannen die een zware wedstrijd of achterstand kunnen ombuigen middels een beslissende actie in de slotfase.

Kortom, mijns inziens zijn in de meeste topsporten de volgende drie aspecten cruciaal: technische vaardigheden, tactisch inzicht en mentaliteit. Bij de internationaal vermaarde jeugdopleiding van Ajax zag men het nog net iets uitgebreider. Daar beoordeelde men jeugdspelers aan de hand van het TIPS systeem: techniek, intelligentie, persoonlijkheid, snelheid. En inderdaad zijn dit prima karakteristieken om te beoordelen wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn voor een speler om te kunnen uitgroeien tot een absolute topper, een redelijke subtopper of net iets minder.

Bij het beoordelen van kwaliteiten van sporters wordt vaak vergeten dat het niet alleen gaat om iemands potentie – het gaat er vooral om dat hij op het speelveld ook daadwerkelijk zijn beste spel laat zien. Immers, beter een speler van gemiddelde kwaliteit die eigenlijk altijd wel een zes of zeven scoort, dan een potentiële topspeler die de kwaliteiten heeft voor een negen, maar niettemin in de meerderheid van de wedstrijden niet thuis geeft. Veel clubs of coaches hebben de neiging dit psychologische aspect enigszins te verwaarlozen. En zodoende vergeet men de optimale randvoorwaarden te creëren om de betreffende speler op structurele basis te laten presteren aan de bovenkant van zijn mogelijkheden.

Voetbal

Een voetbalclub die dit wel goed begrepen heeft (of misschien beter: die dit wel goed begrepen had) is PSV. Jarenlang is hier gewerkt om een sfeertje van gemoedelijkheid en warmte te scheppen voor zowel spelers als staf. Door het creëren van een familiegevoel en het geven van vertrouwen in zowel goede als slechte tijden, kon de club sterren als Ronaldo & Romario optimaal laten schitteren, terwijl ook de trouwe waterdragers het gevoel werd gegeven dat zij een wezenlijke bijdrage leverden aan het succes. Op deze wijze wist PSV jarenlang spelers te verleiden naar de lichtstad te komen, ondanks het feitelijk iets kleinere budget en geringere uitstraling dan het gereputeerde-maar-enigszins-arrogante Ajax. Met minder geld presteerde PSV jarenlang beter dan de concurrent uit Amsterdam, niet dus puur door een uitgekiend transferbeleid – maar vooral ook omdat de optimale voorwaarden werden gecreëerd om de aangetrokken spelers maximaal te laten presteren.

Vergelijk dit met Ajax, waar zowel coaches als spelers bij het minste of geringste worden afgebrand, ontslagen of weggestuurd. Door het leggen van onnodig veel druk op spelers, door het altijd maar moeten presteren onder een maximale moeilijkheidsfactor, en door een overdaad aan negativiteit en cynisme is menig speler ten onder gegaan, en werd bovendien het groepsproces schade toegebracht. De gretigheid waarmee in-potentie-lang-niet-slechte spelers als Jan van Halst, Wesley Sonck en Evander Sno worden afgebrand door het kritische publiek dat alleen maar kijkt naar wat de spelers in kwestie niet kunnen, is verbazingwekkend. In de tijd dat ikzelf nog vaak naar Ajax ging werd zelfs een topper-in-de-dop als Zlatan Ibrahimovic volledig afgemaakt omdat hij wat houterig en nonchalant oogde. Hij wist alsnog de top te halen door zijn nietsontziende mentaliteit en egoïstische levensvisie. Maar veel spelers die net iets ‘softer’ zijn dan hij en die gewoon af en toe een schouderklopje nodig hebben, zijn in de loop der jaren gesneuveld onder de vele emmers met stront die vanuit publiek, pers en soms zelfs de technische staf over hen werden uitgestort.

Deze spelers presteerden wél degelijk als alles lekker liep, zoals in de makkelijke wedstrijden tegen ‘kleine’ ploegen. Maar zat het even tegen en begon het publiek weer te fluiten of hoon uit te storten, dan was het verval gigantisch. Zonder vertrouwen vanuit de alsmaar wisselende technische staf en met een groot gebrek aan warmte van binnenuit, is Ajax de laatste jaren veel vaker dan verwacht gezakt door de ‘ondergrens’ zoals beschreven door Guus Hiddink. Het is mijn stellige overtuiging dat het niet genoeg waardering voelen en het ‘niet lekker in het vel zitten’ van veel spelers een belangrijke oorzaak is van de matige resultaten van het laatste decennium. En dit is iets wat de clubleiding zichzelf kan verwijten – simpelweg omdat men nagelaten heeft die randvoorwaarden te scheppen waaronder spelers net iets meer uit zichzelf konden halen dan men op basis van objectieve spelkwaliteit zou verwachten.

Poker

Bij poker lijkt dit allemaal geen opgeld te doen. Immers, pokeraars hebben meestal geen coaches, er is nauwelijks publiek, we hoeven aan niemand verantwoording af te leggen en hebben dus ook nauwelijks druk van buitenaf. Welnu, zo lijkt het inderdaad te zijn – maar zoals zo vaak, zie ik dit ook nu weer net iets anders.

Net als bij andere sporten hebben bekendere pokeraars wel degelijk te maken met druk en verwachtingen. Kijk maar hoe hard mannen als Noah & Lex zijn aangepakt toen hun live toernooiprestaties enkele jaren onder de maat bleven, of kijk naar de venijnige aanvallen die ikzelf regelmatig te verwerken krijg als ik mijzelf weer eens ‘in the money fold’ of als men een reden heeft gevonden om mijn vermeend grote mond te kunnen snoeren. En met de intrede van sponsoring in het poker is ook hier de situatie ontstaan waar wij voor ons gedrag en het eventueel uitblijven van prestaties verantwoording dienen af te leggen bij degene die ons betaalt.

In poker is het – bij afwezigheid van coaches of mentale begeleiders – zaak om zelf de optimale randvoorwaarden te creëren om te kunnen komen tot maximale prestaties. Ik zie daarbij de volgende zaken als cruciaal:

Creëren van een harmonieus privé-leven. Maak je je teveel zorgen of thuis wel alles goed gaat, of ben je simpelweg ongelukkig in je huidige situatie, zal dit vrijwel altijd zijn weerslag hebben op de prestaties aan tafel.

Vinden van een balans tussen druk creëren om het maximale uit jezelf te halen, en niet teveel verwachtingen scheppen die mogelijk niet kunnen waargemaakt – en derhalve kunnen leiden tot teleurstelling, destructieve gedachten of gebrek aan vertrouwen / honger / motivatie.

Zorgen voor een goede balans tussen het poker en de ‘andere’ activiteiten. Wanneer je puur en alleen live toernooipoker speelt, kun je ten onder gaan aan de swings en de long stretches of bad luck. Maar als je daarbij ook andere activiteiten hebt, zoals het schrijven van gewaardeerde columns, het uitbrengen van veelgelezen boeken of het deelnemen aan interessante TV-programma’s, dan is er altijd wel op een bepaald gebied iets positiefs te melden. En op deze wijze is het makkelijker om de positieve mindset te behouden die nodig is om ook op de lange termijn maximaal te kunnen blijven presteren.

Een relatief rustige levenswijze, waarbij zaken als drugs, alcohol of zelfs maar te lange / te wilde stapavondjes uit den boze zijn – en al helemaal in de periodes dat er gepresteerd moet worden.

Bij poker is het dus niet veel anders dan bij andere sporten. Ook hier geldt dat buiten alle technische en tactische vereisten, ook zaken als mentaliteit, een ‘goed gevoel’ en een uitgebalanceerde levenswijze cruciaal zijn voor het behalen van prestaties. En dat derhalve de spelers die hier wel voldoende nadruk op leggen, op termijn misschien zelfs beter presteren dan hun in potentie sterkere of meer getalenteerde collega’s.

Elke week beschrijft Rolf Slotboom, Team captain van Team Holland Poker, zijn leven als pokerspeler en alle ervaringen, kennis en anekdotes die daarbij horen. Heb je zelf vragen of interessante pokerhandjes die je graag besproken ziet worden, stuur deze dan op naar [email protected]